Këshilli i Atlantikut, një forum për çështjet ndërkombëtare, thotë se megjithëse Ballkani Perëndimor ka bërë përparim të konsiderueshëm në përpjekjet për t’u integruar në Bashkimin Evropian, në NATO dhe institucionet e tjera globale, ky përparim mund të jetë tani në rrezik.
Organizata ka ftuar ministrat e jashtëm të vendeve të rajonit dhe ekspertë të njohur nga të dyja anët e Atlantikut, për të parashtruar ide dhe propozime të reja rreth politikave që mund të ndiqen në Ballkan dhe për të nxitur një angazhim të ri amerikan në rajon.
Damon Wilson, zëvendës president ekzekutiv i Këshillit të Atlantikut, i tha shërbimit serb të Zërit të Amerikës se prirjet shqetësuese që janë vënë re kohët e fundit në rajon, si përpjekja për grusht shteti në Mal të Zi, mosfunksionimi i qeverisjes në Bosnje apo përparimi i ngadaltë në bisedimet Prishtinë-Beograd, tregojnë se ka ardhur koha për një angazhim të ri të Shteteve të Bashkuara në rajon.
“Ka ardhur koha që Shtetet e Bashkuara të riartikulojnë një vizion të qartë se rajoni i Ballkanit Perëndimor do të jetë pjesë e komunitetit transatlantik. Ky është vizioni ynë dhe kjo është strategjia që Shtetet e Bashkuara duhet të ndjekin në partneritet me Bashkimin Evropian”.
Zoti Wilson thotë se Shtetet e Bashkuara duhet të luajnë një rol të veçantë për sigurinë në rajon duke dërguar një sinjal të fortë se prania amerikane e sigurisë është e qëndrueshme dhe e përhershme, sidomos pas ndërhyrjes aktive të Rusisë kohët e fundit në Ballkan.
“Kjo prani duhet të shkojë përtej KFOR-it për të projektuar ndikimin amerikan dhe për të thënë se ne jemi aty për të ndërtuar kapacitete qofshin këto në luftën kundër terrorizmit apo përgjigjen e shpejtë. Ashtu siç po shtojmë praninë tonë në Evropën Verilindore, të njëjtën gjë duhet të bëjmë në Evropën Juglindore”.
Këshilli i Atlantikut rekomandon kthimin e komandës amerikane në Bondsteel në një prani ushtarake të përhershme amerikane në Evropën Juglindore.
“Kjo komandë të ndërlidhet me disa forca të tjera në rajon, si në Rumani, Turqi apo Greqi për t’u bërë pjesë e ekuacionit për të patur forca të stacionuara në Ballkan. Kjo do të na lejojë për ndërtimin e kapaciteteve veçanësisht me Serbinë, Malin e Zi, Kroacinë dhe Shqipërinë”.
Këshilli i Atlantikut rekomandon gjithashtu që Shtetet e Bashkuara të jenë pjesë e një procesi që do të çojë në zgjidhjen e disa pengesave politike të cilat vazhdojnë të mbajnë të mbërthyera disa vende të rajonit.
“Shtetet e Bashkuara duhet të shërbejnë si një ndërmjetës i ndershëm për të arritur përparim të vërtetë në frontin politik, qoftë në bisedimet mes Prishtinës dhe Beogradit, apo në ndihmën që Greqia dhe Maqedonia të bëhen vende aleate në të ardhmen. Ka një rol dhe një mundësi, duke patur parasysh disa ndryshime në terren, që diplomacia amerikane dhe BE-ja t’i japin shtytje bisedimeve në drejtimin e duhur për të hequr disa nga pengesat”.
Duke iu përgjigjur pyetjes nëse administrata amerikane duhet të jetë pjesë në bisedimet e dialogut Serbi-Kosovë zoti Wilson tha:
“Mendoj se është e logjikshme që Shtetet e Bashkuara të jenë pjesë e këtij procesi. Pikë së pari të dyja palët, Prishtina dhe Beogradi duhet të bien dakord për këtë. Bashkimi Evropian ka luajtur dhe vazhdon të luajë një rol të rëndësishëm për të ndërmjetësuar këtë proces. Por amerikanët nuk duhet të ulen jashtë dhomës së bisedimeve. Ne duhet të luajmë rolin tonë për të sjellë këtë proces në një përfundim konstruktiv. Mendoj se pjesëmarrja amerikane mund të luajë rol konstruktiv”.
Raporti me titull “Një stuhi që vjen? Formimi i një të ardhmeje në Ballkan në një epokë të pasigurisë” është rezultat i një pune mbi njëvjeçare që ka bërë kjo organizatë në bashkëpunim me Kongresin, Departamentin e Shtetit dhe administratën e presidentit Trump dhe do të parashtrohet në një konferencë që do të zhvillohet më 29 nëntor në mjediset e organizatës. /VoA
COMMENTS